کفپوش (کفپایی)

کفپوش لاستیکی اختصاصی دوخته شده برای خودرو

کفپوش‌های خودرو که همچنین با عنوان «کفپایی خودرو» نیز شناخته می‌شوند، برای محافظت کف ماشین از کثیفی، ساییده شدن و خوردگی یا اکسایش طراحی شده‌اند.

یکی از کاربردهای اصلی کفپوش خودرو، تمیز نگه داشتن ماشین است. بیشتر کفپوش‌ها را می‌توان به راحتی برای تمیز کردن برداشت و دوباره سرجایشان گذاشت. بعضی از آنها برای اطمینان از ثابت ماندن در جای خودشان به نقاط تثبیت و اتکا نیاز دارند. معمولاً در وسایل نقلیه‌ای که بطور ثابت با کفپوش‌های فابریک لاستیکی تجهیز و پوشیده شده‌اند- مانند وسایل نقلیه تجاری (برای حمل کالا یا مسافر مثل کامیون و وانت) و برخی خودروهای برون جاده‌ای (آفرود) و وسایل نقلیه کشاورزی- بکارگیری کفپوش یا زیرپایی خودرو غیر ضروری تلقی می‌شود.

بررسی اجمالی

کفپوش لاستیکی اختصاصی برازش[1] داده شده برای یک خودرو

کفپوش‌های خودرو یکی از لوازم جانبی قطعات داخلی خودرو محسوب می‌شوند که نمایندگی‌ها معمولاً با خرید وسیله‌نقلیه آن را هم در خودرو می‌گنجانند. با این وجود، با افزیش روزافزون سازمان‌های لیزینگ و فروش از طریق چنین مسیر‌هایی، بعضی از خودروها بدون کفپوش عرضه می‌شوند.

کفپوش‌های کف خودرو در شکل‌ها و جنس‌های گوناگونی تولید می‌شوند. آنها ممکن است دارای برآمدگی، شیار یا سرپوشی برای جذب گرد و خاک و آب باشند و از لاستیک مصنوعی ( که اغلب با عنوان «وینیل» یا «ترموپلاستیک» نامیده می‌شود) یا مواد نساجی ساخته شوند.

مواد ساخت

کفپوش موکتی برازش داده شده برای خودرو

به طور کلی برای جنس کفپوش‌های خودرو، دو آپشن وجود دارد: کفپوش از جنس پارچه‌ی لاستیکی یا کفپوش از جنس موکت. این آپشن‌ها از جهات مختلفی متفاوت هستند و هر جنس در مقایسه با جنس دیگر مزایا و معایبی دارد. به عنوان مثال، کفپوش‌های موکتی عموماً پرزدار هستند و دارای قسمت زیرین ضد لغزش لاستیکی هستند، در حالیکه کفپوش‌های لاستیکی محکم‌‌تر و بادوام‌تر هستند.

همچنین، بعضی از کفپوش‌های خودرویی دارای رنگ ساده لاستیکی هستند، در حالی که بسیاری دیگر حاوی آرم‌های مخصوص برند یک شرکت، شخصیت‌های کارتونی یا تبلیغات هستند. آنها همچنین می‌توانند در طیف گسترده‌ای از رنگ‌ها عرضه شوند.

اصطلاحات «همگانی[2]» و «دوخت سفارشی[3]» بین کفپوش‌های کفی که برای تعداد زیادی از خودروهای مختلف مناسب هستند در مقابل کفپوش‌های که به طور خاص فقط برای مطابقت با یک شاسی اتومبیل طراحی شده‌اند، تمایز ایجاد می‌کنند.

ممکن است برخی از مدل‌های کفپوش‌ها دارای برآمدگی‌‌های کوچک و انعطاف‌پذیری در قسمت زیرین خود باشند تا به موکت زیر آن محکم بچسبند. با این حال، یک روش متداول‌تر دیگر برای نگه‌داشتن یک کفپوش، سیستم اتصالی است که گیره‌ها یا پیچ‌هایی را به یک نقطه‌ی اتکایی قلاب می‌کند که از قبل در کف خودرو قرار داده شده است. این نقطه‌ی اتکا معمولاً توسط تولیدکننده اصلی تجهیزات (Original equipment manufacturer) که به اختصار اوئی‌ام (OEM) نامیده می‌شود، ساخته می‌شود، اما بعضی از تولیدکنندگان، کفپوش‌های «مخصوص هر مشتری» را نیز ارائه می‌دهند.

بسیاری از کفپوش‌های دست‌ساز مخصوص خودرو، محبوبیت روز افزونی پیدا می‌کنند و اغلب به شکل جایگزین‌های انواع پلیمرهای پلاستیکی پی وی سی (PVC) هستند، اما همچنان کفپوش‌های لاستیکی خودرو به عنوان امن‌ترین گزینه، مطرح هستند.

آئین نامه‌ها و مقررات

کفپوش‌های خودرویی که توسط سازندگان تجهیزات اصلی تولید می‌شوند باید در تبعیت با مقررات سختگیرانه ایالات متحده آمریکا باشند، به‌ویژه به دلیل فراخوان‌های اخیر مربوط به ایرادات کفپوش‌های خودروهای شرکت تویوتا که دارای مخاطره ایمنی تشخیص داده شده‌اند. عواملی که تحت نظارت و کنترل شده هستند،  عبارتند از انتشار بو، دوام، عملکرد در درجات مختلف حرارتی و غیره.

در کفپوش‌های لاستیکی، سیستم‌های ایمنی نیز به طور فزاینده‌ای مرسوم می‌شوند. به عنوان مثال، نصب یک قسمت پایینی ضد لغزش و یک پد پاشنه‌ی پا برای ایمنی و پوشش بیشتر.

تغییرات بازار

در حال حاضر تولیدکنندگان تجهیزات اصلی شروع به توسعه مجاری فروشی غیر از او ئی ‌ام (OEM) برای ارائه کفپوش‌هایی با هزینه کم کرده‌اند و در نتیجه درصدد گسترش بازارهای خود در صنعت کفپوش خودرو هستند. اکنون تولیدکنندگان سفارشی این محصولات، جلودار و پیشروی این صنعت هستند. برندهایMaxliner ، WeatherTech و Husky Liners تعدادی از پیشگامان این صنعت هستند.

فراخوان دادن برای کفپوش‌های نقص دار جهت اصلاح توسط تولید کننده

در 26 سپتامبر سال 2007، شرکت خودروسازی تویوتا حدود 55000 مجموعه کفپوش لاستیکی پردوام خود را برای خودروی تویوتا کمِری و خودروی لکسوس مدل ES 350 سدان (سواری) پس گرفت. کفپوش‌های فراخوانده شده از نوع اختیاری «مناسب هر آب و هوا (all-weather) » بودند. اداره ملی ایمنی ترافیک بزرگراه‌های آمریکا (NHTSA) اعلام کرد که این فراخوان ناشی از این ریسک است که کفپوش‌های غیر ایمن می‌توانند به جلو حرکت کنند و به پدال گاز گیر کنند.

در 28 آگوست سال 2009، تصادف کردن دو خودرو با هم منجر به مرگ چهار نفر شد که سوار بر خودروی لکسوس مدل ES 350 در سن دیگو، ایالت کالیفرنیای آمریکا بودند. این تصادف به دلیل نصب نادرست کفپوش‌های لاستیکی موسوم به «مناسب هر آب و هوا(all-weather) » توسط شرکت لکسوس برای خودروی شاسی بلند مدلSUV RX 400h رخ داد و در واقع علت سانحه این بود که این کفپوش‌ها توسط هیچ یک از دو گیره نگهدارنده، تثبیت و محکم نشده بودند. افزون بر این، سخت‌افزار سیستم ترمز نیز نشانه‌هایی از ترمز کردن شدید را نشان می‌داد که منطبق با گیر افتادگی پدال گاز بود. گزارش بازرسان نشان داد که پاشنه پدال گاز امکان رفع انسداد را نداشت و داشبورد فاقد دستورالعمل راهنمای دکمه فشار سه ثانیه‌ای اضطراری استارت بدون سوییچ بود. بازرسان اداره ملی ایمنی ترافیک بزرگراه‌های آمریکا (NHTSA)  همچنین پدال گاز خودروی تصادفی را که هنوز به کفپوش خودروی شاسی بلند لکسوس گیر کرده بود، پیدا کردند.

کف پوش (لاینر) صندوق عقب خودرو

کف پوش (لاینر) لاستیکی صندوق عقب اتومبیل

کف پوش (لاینر) مدل واکسهال آسترا (Vauxhall Astra) صندوق عقب اتومبیل

عکس دقیق از کف پوش (لاینر) صندوق عقب اتومبیل

یک کف پوش (لاینر) اختصاصی دوخته شده برای صندوق عقب اتومبیل برای خودروی مدل رنجرور ایووک(Range Rover Evoque) ، طراحی و تولید شده توسط شرکت هاچ بگ (Hatchbag)

کف پوش (لاینر) صندوق عقب خودرو یا لاینر محل حمل بار در خودرو در واقع یک روکش سنتزی است که برای محافظت از صندوق عقب یا محفظه عقب خودرو در برابر آسیب ناشی از کثیفی یا ریختن آت و آشغال و محافظت از صندوق عقب در برابر سایش یا ضربه طراحی شده است. به طور خاص، کف پوش صندوق عقب از موکت خودرو در برابر آسیب محافظت می‌کند. معمولاً کف پوش‌های صندوق عقب قابل جابجایی هستند بنابراین می‌توان آنها را تمیز یا تعویض کرد.

انواع گوناگون کف پوش‌های صندوق

کف پوش (لاینر) استاندارد پی وی سی ماهیتی همگانی دارد و در نهایت توسط کاربر نهایی تنظیم و نصب می‌شود. این نوع کفپوش به طور ایده‌آل برای شکل‌دهی ساده در صندوق خودرو ساخته شده است و ماهیتی مسطح دارد و متعاقباً قابلیت‌های محافظتی کمتری ارائه می‌دهد.

به همین ترتیب، انواعی از کفپوش‌های لاستیکی صندوق عقب وجود دارند که به صورت اختصاصی / «سفارشی برازش شده» هستند تا با فضای صاف ناحیه مخصوص حمل بار یک وسیله نقلیه متناسب باشند. به طور معمول، این کفپوش‌ها دارای یک طراحی چندلایه، پشت سر هم و با لبه‌های برجسته هستند. این طراحی سطح بالا معمولاً ماهیتی غیر لغزنده دارد و به جلوگیری از نشت کردن و ریختن مایعات در فضای داخلی حمل بار در خودروهای سواری و شاسی بلند کمک می‌کند.

هم کفپوش‌های (لاینرهای) صندوق عقب همگانی و هم کفپوش‌های «سفارشی» را می‌توان به راحتی جمع کرد و در صورت لزوم، کاملاً از کف خودرو برداشت یا با کفپوش دیگری جایگزین کرد.

TPE که نوعی ترموپلاستیک الاستومر است، ماده متداولی است که در کفپوش‌های (لاینرهای) صندوق عقب خودرو استفاده می‌شود.

به دلیل سرعت تولید (شکل‌دهی شده در فضای خلاء)، وزن سبک و استحکامش، همواره مورد علاقه تولیدکنندگان اصلی تجهیزات (OEM) و بازار فروش لوازم یدکی (Aftermarket) است. این نوع مواد به اندازه کافی سفت و سخت هستند که بتوانند بارهای سنگین ناحیه مخصوص حمل بار یک وسیله نقلیه را تحمل کنند، به عبارتی دیگر با ماهرانه تنظیم کردن گوشه‌هایش، تا نمی‌خورد و مچاله نمی‌شود. یکی دیگر از مزایای TPE ، توانایی آن در حفظ شکل اولیه خود در حین برداشته شدن از کف خودرو است که به جلوگیری از ریخته شدن کثیفی و آت آشغال انباشته روی کفپوش به کف خودرو کمک می‌کند.

همچنین کف پوش‌های (لاینرهای) با طراحی بسیار مناسبی نیز وجود دارد که اغلب از جنس PVC یا پارچه ساخته شده‌اند، این کفپوش‌ها از تمام بخش‌های صندوق عقب (کف، کناره‌ها و پشتی صندلی‌ها) محافظت می‌کنند و اغلب در چندین شکل ظاهری و رنگ گوناگون که توسط مشتری مشخص شده، عرضه می‌شوند. این کفپوش‌ها معمولاً به طور خاص برای مدل‌های خودروهای اختصاصی طراحی می‌شوند.

کسانی که می‌خواهند از تمام فضای داخلی صندوق عقب (کف، کناره‌ها و پشتی صندلی‌ها از جمله پوشش زير سقف و ضربه‌گیر صندوق) محافظت کنند، می‌توانند از کفپوش‌های پردوام پلی استری صندوق عقب استفاده کنند. این کفپوش‌ها به گونه‌ای طراحی شده‌اند که در صورت نیاز به راحتی نصب و فیت شوند و در صورت عدم نیاز در زیر صندلی یا در قسمت نگهداری لاستیک زاپاس نگه داشته شوند. این نوع کف پوش‌ می‌تواند وزن وسایل سنگین خانگی را تحمل کند و در برابر آب هم مقاوم است (هرچند ضد آب نیست). آنها برای یک وسیله نقلیه خاص طراحی نشده‌اند و در اندازه‌های کوچک و بزرگ موجود هستند تا برای اکثر خودروهای هاچبک، ون، شاسی بلند و دیگر وسایل نقلیه با چهارچرخ محرک(4WD)  مناسب باشند.

بعضی از کف پوش‌های (لاینرهای) صندوق عقب به گونه‌ای طراحی شده‌اند که روی لبه سپر ماشین هم همپوشانی داشته باشند تا از آسیب رسیدن به خودرو در هنگام بار گذاشتن جلوگیری کنند. این قابلیت نیز توسط سازندگان خودرو برای ارائه حفاظت همه جانبه ایجاد شده است.

مواد ساخت

کفپوش‌های صندوق عقب معمولاً با انواع مختلف لاستیک مصنوعی یا طبیعی ساخته می‌شود.

• لاستیک طبیعی
• استایرن-بوتادین
• ترموپلاستیک الاستومر ( TPE)
• پلی اتیلن سبک (چگالی پایین)
• پلی استر

حق ثبت اختراع

حق ثبت اختراع برای « افزودن صندوق عقب وسایل نقلیه موتوری» در سال 1993 تأیید شد.

در سال 2012 حق ثبت اختراع برای یک محفظه مجمل برای وسایل نقلیه اعطا شد.

[1] Fitted

[2] universal

[3] custom fit